Gürcistan’ın dağlık kesiminde 1000’den fazla köy artık yok–en güzel yerler terk edilmiş durumda

Gürcistan’ın dağlık kesiminde 1000’den fazla köy artık yok–en güzel yerler terk edilmiş durumda

Dağlık alanlardan ve dağ eteklerinden halkın göçü durmuş değil. Daha da ötesi terk edilmiş, tamamen boşalmış köylerin sayısı yıldan yıla artıyor.

Dağlık alanlardan ve dağ eteklerinden halkın göçü durmuş değil. Daha da ötesi terk edilmiş, tamamen boşalmış köylerin sayısı yıldan yıla artıyor. Uzmanların belirttiğine göre halkın dağ köylerine geri dönmesi konusu hükümetin tarımın geliştirilmesi programında da yer almıyor. 

“Rezonansi” gazetesi üretken ailelerin kurulmasına imkân vermek için iktidarın ilk etapta özel bir program geliştirmesi gerektiğini yazıyor.

Ulusal İstatistik Kurumu verileri sadece şehirlerde ve köylerde yaşayanların genel nüfusuna yönelik olduğundan bugün dağlık köylerde yaşayan insanların sayısı bilinmiyor. 2013 yılı verilerine göre 1 Ocak 2013 tarihi itibariyle şehir nüfusu 2.387.000, köylerde yaşayan insan sayısı ise 2.096.800 kişidir. 

Bununla birlikte terk edilmiş köylerin oranı da belirlenmiş değildir. Eğer 2002 yılı nüfus sayımına dayanacak olursak, o zaman ülkede toplam 3.688 adet köy vardı ve bu köylerden 162’sinde hiç kimse yaşamıyordu. 152 köyde 1 ila 10 kişi arasında nüfus varken 169 köyde 11 ila 25 arasında insan yaşıyordu. 224 köyde 22 ila 40 arasında kişi, 360 köyde ise 51 ila 100 arasında nüfus yaşıyordu.

“Bu şu anlama geliyor ki özellikle 2002 yılındaki sayım sonuçlarına göre 1 ila 10 kişi arasında insanın yaşadığı o köylerde kimse hayatta olmayabilir. Tüm bunlar son 12 yılda yürütülmeyen araştırmanın yapılmasını gerektiriyor. Dağların boşalmasına ise Sovyet yönetiminin eylemlerinin yanında ekonomik-sosyal şartlar, ekolojik durum ve haberleşme imkanlarından yoksun olunması da sebep oldu. Gürcistan’da öyle köyler var ki artık tamamen yok olmuş durumdalar. Örneğin Raça boşalıyor, son 10 yıl boyunca orada nüfus artışının gerçekleştiği bir tek yıl yoktur. Raça’da her yıl ölenlerin sayısı doğanların sayısından 350 kişi fazladır. Khevsureti, Leçhumi ve başka dağlık bölgeler ciddi şekilde boşalıyor. Belirttiğim gibi bunun sebebi dağlarda iletişim imkansızlığı, ağır sosyal-ekonomik durum, ekolojik gelişmeler ve genel olarak halkın ruhsal açlık hissetmesidir. Bugün de iktidarın tarıma ciddi önem vermesine rağmen kimse dağlara geri dönmeye çalışmıyor. Daha da ötesi, bu programın halkın dağlık alanlara dönmesine imkân vermediğini düşünüyorum” diye açıklıyor uzman Paata Koğuaşvili.

Onun ifadesine göre, halkın dağlardan düzlüklere göçü şu basit nedenlerle; dağlık bölgenin tarihsel savunma (sınırları oluşturması), tarımsal ürünleri üretmesi (et, süt, deri, yün v.b.) ve maddesel ve kültürel değerler (bunların korunması) açısından sahip olduğu fonksiyonundan dolayı ve yeni gerçeklik karşısında tüm insanların fonksiyonsuz kalması nedeni ile Sovyet döneminde er veya geç yine de gerçekleşirdi.

“2004 yılından sonda ise orta dereceli okullar, anaokulları, sağlık birimleri gibi en önemli araçlar tamamen yok olmuş olup halk bunlar olmaksızın yaşayamaz” – diye yazıyor “Rezonansi”.

Demografi Enstitüsü yöneticisi Avtandil Sulaberidze dağlık bölgelerin boşalması probleminin henüz Sovyet döneminde iken mevcut olduğunu söylüyor. Demograflar bu problemin çözülmesi ile ilgili 80’li yılların sonunda özel programlar geliştirdi ancak bu güne kadar hiç kimse bu programları uygulamamıştır. 

“Kırsal-tarımsal mesleklerin gençlerin gözünde prestiji yoktur ve onlar “kentsel” mesleklere yöneliyorlar, halk üretiminin farklı alanlarındaki uzmanların sayısı da yine dağlık alanda ve genel olarak köylerde yetersizdir: doktorlar (özellikle pediatri uzmanları), öğretmenler, ziraatçiler, veterinerler v.b. yetersizdir. Bununla birlikte eğitim için şehirlere giden birçok genç meslek sahibi olduktan sonra köye dönmek istemiyor. 

Demograflara göre dağlardaki ata yurtlarına halkın yerleşmesi veya geri dönüşleri, eğer yaşam ve çalışma şartları iyileşmezse vatanseverlikle gerçekleşemeyecektir. Halkın dağlardan düzlüklere yüksek oranda göçü devam eder ve nüfusun “yaşlanması” sorunu çözülemez: “Dağlık bölgeler her zaman cumhuriyetin et ve hayvancılıkla ilgili başka ürün (süt, peynir, tereyağı, yün v.b.) ihtiyaçlarını sağlarlardı. Doğal şartların (otlaklar, meşe ormanları v.b.) bu formun geliştirilmesi için bize her türlü imkânı verdiği özellikle kuzeydeki dağlık alanlarda bu gelenek canlanmalı, bunun için köy kooperatifleri yaygınlaşmalıdır.

Karşımızda duran dağlık alanların tamamen boşalması problemini henüz 20-25 yıl önce söylüyordum ve bu problemin çözülmesi ile ilgili özel program da yazdım. O var ve sadece iktidarın siyasi isteği gereklidir ki program gerçekleşsin. Gürcistan dağlarında ve dağ eteklerinde ölmüş demografik yapımız var, yaklaşık 1.000 den fazla köy artık yok, üreme gerçekleşmiyor, yaşlı nüfus oranı artıyor, özellikle bu Raça-Leçkhumi, Mtiuleti ve Khevsureti’de göze çarpmaktadır. 

Dağ köylerinde üretken ailelerin yani öyle aile ki kendini besleyebilen ve devlet yardımına bağlı olmayan ailelerin kurulması şarttır. Ne zaman köylerde böyle ailelerimiz olursa o zaman problem çözülür. Orada doğanlar için tüm şartları oluşturalım ki orada kalsın ve düzlüklere gelmesin. Dağlık Gürcü köylerini boşalmaktan kurtaracak başka çözüm yolu yok. Tarımın canlandırılması programı iyi fakat bu program halkı dağlık alanlara geri döndüremez” – diye açıklıyor Avtandil Sulaberidze “Rezonansi” gazetesine.

http://presa.ge/new/?m=society&AID=36962 (19.08.2015)